In oudere geschriften wordt vaak het woord 'kwikzilver' gebruikt, wat mogelijk enige verwarring oplevert. Met dit woord wordt in alle gevallen simpelweg het element kwik bedoeld, met atoomnummer 80. Het heeft niets met zilver te maken (atoomnummer 47), afgezien van het uiterlijk. Voor enige achtergrondinformatie nemen we een korte tekst over van iemand die er verstand van heeft.
Kwik is het enige metaal dat bij kamertemperatuur vloeibaar is (smeltpunt -39 °C). Het was reeds in de oudheid bekend en werd door Chinezen en Hindoes gebruikt. In een Egyptisch graf, dat van 1500 v. Chr. dateerde, is metallisch kwik gevonden.
In de Middeleeuwen genoot kwik in sterke mate de belangstelling van de alchemisten vanwege de rol die het zou spelen bij de berei- ding van goud door transmutatie; het werd door hen als wezenlijk bestanddeel van alle metalen beschouwd. Minder bekend is het feit dat de Chinezen al in de tweede eeuw voor onze jaartelling hetzelfde probeerden.
Mede door de grote beweeglijkheid is kwik vroeger in verband ge- bracht met de vlugge Mercurius, de god van de handel. De Engelse benaming (mercury) vindt hier haar oorsprong. Door de glans werd het vaak aangeduid als „vloeibaar zilver”. In de oude Engelse benaming (quick silver) komt zowel de beweeglijkheid als de gelijkenis met zilver tot uitdrukking. In het hedendaagse Nederlands is van het „kwikzilver” alleen „kwik” overgebleven. Het Duits hanteert daarentegen nog steeds de naam „Quecksilber”.
Het chemische symbool is Hg, de afkorting van hydrargyrum (hu- door = water, argyros = zilver). In oude tijden werd kwik vooral gebruikt voor de winning van goud en zilver (die erin oplossen) uit ertsen en ook voor de terugwinning van goud uit goudbrokaat. Sinds de Middeleeuwen worden kwikverbindingen als geneesmiddel gebruikt: toepassingen als genees- en desinfectiemiddelen zijn vooral door Paracelsus (begin 16e eeuw) gepropageerd. Thans worden deze preparaten nog slechts sporadisch toegepast.
Kwik is berucht om zijn giftigheid. Dit geldt niet zozeer het vloeibare metaal, maar wel kwikdampen en oplosbare kwikverbindingen. Kwikverbindingen kunnen ook door de huid worden geabsorbeerd.